Anita Ziółkowska
W obecnych czasach dolegliwości przewodu pokarmowego stanowią poważny problem społeczny. Zespół jelita drażliwego (irritable bowel syndrome, IBS) jest powszechnym zaburzeniem gastrycznym, który najczęściej charakteryzuje:
Schorzenie to jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u gastroenterologa i dotyczy ok. 11% społeczeństwa, a dwukrotnie częściej dotyka kobiet.
Niestety IBS najczęściej ma inne podłoże --> nietolerancje pokarmowe, SIBO, choroby zapalne jelit, pasożyty i inne. To jeden z elementów, który biorę pod lupę w pracy z pacjentem i szukam przyczyny problemu.
U osób z IBS stosunkowo często współwystępuje SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), czyli przerost bakteryjny w jelicie cienkim. Bakterie te się namnażają i produkują nadmiar metabolitów w postaci głównie wodoru, siarkowodoru i metanu. Gazy te powodują szereg dolegliwości zbliżonych do objawów IBS, czyli bóle brzucha, wzdęcia, gazy, uczucie pełności w jamie brzusznej.
Aby to potwierdzić potrzebna jest odpowiednia diagnostyka, w której pomagam moim pacjentom się odnaleźć. Zalecam także jednoczesną opiekę gastroenterologa.
Termin FODMAP obejmuje krótkołańcuchowe Fermentujące węglowodany (Oligosacharydy, Disacharydy, Monosacharydy i Poliole). Są one słabo wchłaniane w jelicie cienkim, następnie przechodzą do jelita grubego i tam charakteryzują się wysokim stopniem fermentacji. Bakterie zawarte w jelitach wspomagają fermentację i doprowadzają do rozszerzenia jelit i zmiany ich ruchliwości (perystaltyki) doprowadzając do objawów wymienionych powyżej. U osób z IBS/SIBO może to także powodować to ból, czy dyskomfort.
Założeniem diety low FODMAP jest wykluczenie z jadłospisu składników FODMAP. Ma to na celu złagodzenie objawów oraz wyciszenie jelit, a następnie zlokalizowanie produktów i ich ilości, które negatywnie wpływają na przewód pokarmowy. To umożliwi pacjentom odpowiedni ich dobór po powrocie do normalnej diety, aby nie doprowadzić do nawrotu objawów.
Wyróżniamy 3 etapy diety:
Dieta Low FODMAP mimo odnotowanego pozytywnego wpływu na samopoczucie pacjentów może wiązać się z ryzykiem niedoboru cynku, folianów, żelaza oraz niską podażą błonnika. Mówi się także o możliwym spadku ilości korzystnych bakterii jelitowych. Wynika to często z nieprawidłowo zbilansowanej diety, szczególnie przez osoby, które decydują się przeprowadzić ją samodzielnie. Zdarzają się także sytuacje, w których efekt terapeutyczny diety okazuje się niezadowalający z powodu niewłaściwego zastosowania się do założeń diety, a mianowicie brak znajomości ilości/rodzaju produktów, które należy wykluczyć.
Jako dietetyk specjalizujący się w diecie low FODMAP posiadam odpowiednią wiedzę i umiejętności do zbilansowania jadłospisu, aby uniknąć potencjalnych niedoborów i stworzyć dietę możliwie jak najbardziej odżywczą. Jednocześnie cały czas aktualizuję wiedzę na temat bazy produktów dozwolonych/niedozwolonych oraz ich ilości, ponieważ dane te ulegają ciągłej zmianie, a niestety dane na wielu stronach są często nieaktualne.
Dieta mimo, że ma wiele ograniczeń jest dostosowywana indywidualnie do każdego pacjenta w zależności od współistniejących chorób, preferencji i trybu dnia. Każdy, kto decyduje się na współpracę otrzymuje również wsparcie w postaci stałego kontaktu ze mną.
U osób borykających się z problemami jelitowymi niezwykle istotna jest probiotykoterapia w celu odbudowy mikroflory jelitowej. Antybiotykoterapia, a także dieta low FODMAP mogą wpłynąć na spadek ilości korzystnych bakterii jelitowych, dlatego od początku każdy pacjent otrzymuje ode mnie zalecenia odnośnie konkretnych szczepów bakterii/preparatów dostosowanych do każdego etapu diety.
Moja pomoc nie kończy się tylko na ułożeniu diety, ale także na dokładnej analizie każdego przypadku, szukaniu przyczyny problemu, dopasowaniu odpowiedniej probiotykoterapii oraz dopasowaniu zaleceń do objawów pacjenta. Odpowiednio przeprowadzone etapy i edukacja pacjenta pozwala na zmniejszenie ryzyka nawrotu przerostu bakteryjnego jelit. Pacjenci przeprowadzeni przez ten proces mają dużo większą świadomość żywieniową i potrafią sami dopasowywać ilość i grupy produktów, które mogą zredukować uciążliwe objawy jelitowe.
