Tarczyca jest gruczołem dokrewnym, zlokalizowanym w przednio-dolnej części szyi. Odpowiada za
produkcję hormonów niezbędnych do kontrolowania metabolizmu i gospodarki wapniowo- fosforanowej. Najczęściej spotykanymi zaburzeniami funkcji tego organu jest jego niedoczynność bądź nadczynność. Pierwsza z nich manifestuje się niskim stężeniem hormonów produkowanych przez tarczycę. Najczęstszą jej przyczyną jest proces autoimmunologiczny, znany jako choroba Hashimoto bądź autoimmunologiczne zapalenie tarczycy.
Choroba Hashimoto jest uważana za najczęstszą chorobę autoimmunologiczną, a liczba diagnozowanych jej przypadków systematycznie rośnie. Wywoływana jest przez zaburzenia w obrębie mechanizmów odpornościowych.
Schemat występowania choroby Hashimoto
Choroba Hashimoto manifestuje się poprzez nagromadzenie autoreaktywnych limfocytów, tracąc jednocześnie tolerancję immunologiczną na własne tkanki. Skutkiem tego jest produkcja przeciwciał, które kierują się w stronę autologicznych nieuszkodzonych komórek tarczycy, nasilając jej stan zapalny, włóknienie i uszkodzenie. Zapalenie tarczycy ma przewlekły przebieg i jest najczęstszą przyczyną nabytej niedoczynności tarczycy oraz stopniowego niszczenia gruczołu, powodując zmniejszenie produkcji hormonów tarczycy, wzrostu stężenia TSH oraz wysokiego poziomu przeciwciał peroksydazy tarczycy (TPO-Ab) oraz przeciwciał tyreoglobuliny (TG-Ab) w surowicy krwi.
Na przebieg choroby znaczący wpływ mogą mieć m.in. czynniki żywieniowe,niezbędne do prawidłowej pracy gruczołu tarczowego. Istotne są przede wszystkim składniki pożywienia o potencjalnym wpływie na prawidłową immunomodulację i produkcję hormonów tarczycy. Jest to przede wszystkimselen, cynk, żelazo i jod, a także witamina D, syntetyzowana głównie przez skórę, uważana za naturalny modulator immunologiczny.
Dzięki ich prawidłowym stężeniu we krwi może zostać spowolniony proces zapalny występujący w przebiegu choroby Hashimoto oraz wspomóc działanie leków. Skutkuje to zmniejszeniem ryzyka chorób współistniejących i polepszeniem samopoczucia pacjenta.
Zalecenia dotyczące ich suplementacji są niejasne, ze względu na to, że dowody potwierdzające wpływ na kliniczną poprawę w autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy są niewystarczające. Mimo to zaleca się odpowiednie ich spożycie.
Charakterystyka osób z chorobą Hashimoto:
Osoby cierpiące na Hashimoto częściej charakteryzują się wyższym indeksem masy ciała i obwodem w pasie niż osoby zdrowe,
a także częściej występują u nich zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
Częstszy brak tolerancji na niektóre produkty takie jak :
pszenica
jajo kurze
drożdże piekarnicze
mleko krowie
gluten
Zalecenia żywieniowe:
Istotny wpływ na przyspieszenie perystaltyki jelit może mieć błonnik 25-40g/dobę a także regularna ilość posiłków w ciągu dnia.
Należy stosować ostrożne restrykcje kaloryczne, ze względu na to, że zbyt duża redukcja kalorii, może przyczynić się do wzrostu stężenia TSH,zmniejszenia tempa metabolizmu oraz nadmiernego wzrostu kortyzolu we krwi.
Należy zastosować proporcjonalną zawartość mikro- i makroskładników w diecie.
Zaleca się zwiększoną podaż białka.
U osób z chorobą Hashimoto należy także skupić się na ilości i jakości spożywanych tłuszczy, a szczególnie kwasów omega-3. Rodzaj tłuszczu ma znaczenie ze względu na częste występowanie u pacjentów podwyższonego cholesterolu całkowitego, frakcji LDL oraz TG.
Należy wyeliminować z jadłospisu przetworzone produkty typu fast-food, czekolady, cukierki, chipsy, parówki, gotowe sosy, gazowane napoje, a także barwniki, aromaty i konserwanty
Substancje, które mogą hamować syntezę hormonów tarczycy to m.in.produkty bogate w goitrogeny takie jak soja, kalafior, brokuły, kapusta. Ich wpływ na funkcję tarczycy powinien być poddany dalszym badaniom, szczególnie ze względu na obecność w nich cennych witamin i składników mineralnych.
Choroba Hashimoto a gluten
Literatura wskazuje na powiązanie autoimmunologicznych chorób tarczycy z celiakią i niealergiczną czułością na gluten (NCGS). Celiakia to choroba autoimmunologiczna, która charakteryzuje się przewlekłym stanem zapalnym oraz zniszczeniem struktury kosmków jelita cienkiego. Wywoływana jest przez spożycie glutenu, czyli kompleksu białek znajdującego się w zbożach, takich jak pszenica, żyto, jęczmień i owies. Z kolei niealergiczna czułość na gluten (NCGS) jest zespołem objawów związanych z przyjmowaniem pokarmu zawierającego gluten u osób, które nie są dotknięte celiakią lub alergią na pszenicę.
Istnieją przypuszczenia, że gliadyna, czyli jedno z białek tworzących gluten, produkuje przeciwciała przeciwko tkance tarczycowej, ponieważ mają podobne do siebie struktury.
Ryzyko celiakii u osób z chorobą Hashimoto jest 10 razy większe niż u osób zdrowych.
Nie jest do końca jasne, czy dieta bezglutenowa obniża ryzyko wystąpienia chorób autoimmunologicznych, natomiast odnotowano korzystny wpływ w przebiegu choroby Hashimoto u osób bez celiakii i z celiakią. Wiele badań nie zaleca eliminacji produktów glutenowych przed wykonaniem testów diagnostycznych w kierunku celiakii, ze względu na błędny wynik, a następnie nieprawidłowe leczenie. Natomiast rozpoznana celiakia, a
następnie eliminacja glutenu może przyczynić się do poprawy funkcji narządu, zmniejszenia dawki L-T4 oraz obniżenia TPO-Ab.
Hashimoto a nietolerancja laktozy
Nadwrażliwość pokarmowa wywołana brakiem aktywności laktazy, enzymu odpowiedzialnego za rozkład laktozy do glukozy i galaktozy.
Spożycie laktozy u osób z jej nietolerancją powoduje ograniczenie lub całkowitą blokadę wchłaniania leków stosowanych w niedoczynności tarczycy.
Sugeruje się wykonanie testu w kierunku nietolerancji laktozy u osób, które przyjmują duże dawki L-T4 oraz cechują się dużymi wahaniami stężeń TSH.
Twój komentarz